UTRECHT – Hoe gaat het met de secretaresse? Het beroep van kopietjes maken, koffie halen en een taxi bellen is nagenoeg verdwenen door de digitalisering. Is dit het einde van het ooit zo glamoureuze beroep? De secretaresses mijmerden dinsdag in de Jaarbeurs over hun werkgeluk. „De mannen kunnen zich tegenwoordig beter behelpen dan vroeger.”
Het was halverwege de vorige eeuw een van de meest glamoureuze beroepen. Het vak waarmee jonge vrouwen bewezen veel meer te kunnen dan alleen hun rol binnen het huwelijk, en als rechterhand van de directeur ’zelfs’ belangrijke functies vervulden. Het vak van secretaresse was een belangrijke emancipator waarmee vrouwen hun plek op het kantoor veroverden. Maar anno 2019 hoeven er nauwelijks meer brieven gekopieerd te worden en de ceo houdt zelf zijn agenda wel bij. Op het congres in de Jaarbeurs werd dinsdag mede daarover gesproken.
Volgens het UWV pakken donkere wolken zich samen boven het beroep. Het vak van secretaresse zou onder druk staan vanwege de automatisering. „Veel repeterende taken worden vervangen door slimme software en computerprogramma’s”, schreef de uitkeringsinstantie in een rapport in 2017. De strekking van dat rapport: de secretaresse gaat uitsterven. Maar Michel den Daas van Pienk Office Professionals, een van de grootste detacheerders van secretaresses, ziet dat anders. „Ja, de traditionele secretaresse die koffie haalt en kopietjes maakt, is verdwenen. Maar daartegenover staat de opkomst van de directieassistent: de rechterhand van de manager die veel belangrijker taken heeft. Zie maar eens een vergadering te organiseren waarbij zes directieleden tegelijk aan tafel zitten, terwijl elders in de wereld nog drie plaatselijke managers met videoconferencing aanschuiven.”
Hbo-denkniveau
Cijfers van het CBS onderschrijven de trend. Sinds 2003 is het aantal ’normale’ secretaresses gehalveerd tot minder dan 50.000, terwijl de daling van de directiesecretaresses juist is gestuit. In 2011 waren er nog steeds 82.000 directiesecretaresses in Nederland maar dat aantal is in de laatste jaren zelfs gegroeid tot 115.000. „Zo snel als de wereld verandert, verandert het vak”, vertelt Rob Rijbroek, directeur van gerenommeerd opleidingsinstituut voor secretaresses Schoevers. Officieel is de opleiding nog een mbo-opleiding, maar in de praktijk is inmiddels hbo-denkniveau echt een vereiste volgens Rijbroek. „Al een paar jaar gaat het verhaal dat dit beroep zal verdwijnen, maar dat klopt niet. De secretaresse anno nu is alleen bijna een onderdeel van de directie qua taken en verantwoordelijkheden.” Daarom past Schoevers ook de opleidingen aan. „Inmiddels gebeurt dat zelfs niet meer jaarlijks, maar soms zelfs vier keer per jaar.”
Freelancen
Een andere trend in secretaresseland waar Schoevers rekening mee houdt, is flexibiliteit. Rijbroek: „Er zijn nog steeds ’assistenten’ die gewoon bij het meubilair horen, maar de groep zzp’ers groeit enorm.” De freelance secretaresse is dat met Rijbroek eens. „Het beeld dat je je moet binden aan één bedrijf is verouderd”, vindt de freelance secretaresse. „Freelancers hebben de toekomst.” In de ochtend is ze assistent van een bouwbedrijf-directeur en ’s middags notuleert ze een vergadering op het stadhuis van Culemborg. Ze legt uit dat ze, door van bedrijf naar bedrijf te gaan, juist een betere secretaresse is. „Je leert als freelancer met een scherpere blik te kijken naar hoe dingen binnen een bedrijf beter kunnen. Soms zitten er processen vastgeroest, en is er iemand van buitenaf nodig om dat te zien.”
BRON: